حذف حی علی خیر العمل توسط عمر بن خطاب
قوشجی که از علمای بزرگ اهل سنّت است میگوید: «إنه (أی عمر بن الخطاب) خطب الناس، وقال: أیّها الناس، ثلاث کنّ على عهد رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم)، أنا أنهى عنهنّ، وأحرّمهنّ، وأعاقب علیهنّ، وهی: متعة النساء، ومتعة الحج، وحی على خیر العمل»
عمر برای مردم خطبه خواند و در آن گفت: ای مردم! سه چیز در زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بود که من آنها را نهى و حرام کرده و هر کسی آن را انجام دهد عقاب میکنم و آنها سه چیز: ازدواج موقت، حج تمتع و حی على خیر العمل میباشد.
شرح التجرید للقوشجی، مبحث الإمامة: ص484 .
المسترشد للطبری الإمامی المعاصر للطوسی والنجاشی: ص516، بتحقیق الشیخ أحمد المحمودی
وجواهر الأخبار والآثار: ج2 ص192، عن التفتازانی فی حاشیته على شرح العضدی.
شوکانی از کتاب «الأحکام» یحیى بن حسین بن قاسم متوفاى سال 298هـ نقل کرده است:
«وقد صحّ لنا أنّ حی على خیر العمل کانت على عهد رسول الله یؤذن بها، ولم تطرح إلاّ فی زمن عمر، وهکذا قال الحسن بن یحیى: روی ذلک عنه فی جامع آل محمد، وبما أخرج البیهقی فی سننه الکبرى بإسناد صحیح عن عبد الله بن عمر أنّه کان یؤذّن بحی على خیر العمل أحیاناً»
با روایت صحیح برای ما ثابت شده که «حی على خیر العمل» در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در اذان بوده و در زمان عمر از اذان حذف شده است و نیز حسن بن یحیى گفته است: این روایت از عمر در کتاب «جامع آل محمد» نقل شده و بیهقی آن را در سنن الکبرى خود با سند صحیح از عبد الله بن عمر روایت کرده است که گاهی اوقات اذان با «حی على خیر العمل» گفته میشد.
نیل الأوطار: ج2 ص 19.