ایمان ابوبکر
دوشنبه, ۲۲ آبان ۱۳۹۶، ۰۹:۰۸ ب.ظ
ابوحنیفه، امام اعظم اهل سنت ، اظهار نظرهای جالب و شگفت‌انگیز زیادی داشته است، یکی از عجیب‌ترین آن‌ها در باره عبد الکعبه ابوبکر بن أبی قحافه است که ایمان او و ایمان ابلیس را با استفاده از قاعده قیاس در یک سطح دانسته است:
عبد الله بن احمد بن حنبل در کتاب السنة، خطیب بغدادی در تاریخ بغداد و ابن جوزی در المنتظم می‌نویسند:
وحدثنی إبراهیم بن سعید نا أبو توبة عن أبی إسحاق الفزاری قال کان أبو حنیفة یقول إیمان إبلیس وإیمان أبی بکر الصدیق (رضی الله عنه) واحد قال أبو بکر یا رب وقال إبلیس یا رب.
إسناده صحیح.
ابواسحاق فزاری گوید: ابوحنیفه همواره می‌گفت: ایمان شیطان و ایمان صدیق (ابوبکر) در یک سطح است؛ زیرا ابوبکر نیز «یا رب» می‌گوید و ابلیس نیز «یا رب» می‌گوید.
سند این روایت صحیح است.
الشیبانی ، عبد الله بن أحمد بن حنبل (متوفای290هـ) ، السنة ، ج 1 ، ص 219، ح371 ، تحقیق : د. محمد سعید سالم القحطانی ، ناشر : دار ابن القیم - الدمام ، الطبعة : الأولی ، 1406هـ ؛
البغدادی، ابوبکر أحمد بن علی بن ثابت الخطیب (متوفای463هـ)، تاریخ بغداد، ج 13 ، ص 376، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت؛
ابن الجوزی الحنبلی، جمال الدین ابوالفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد (متوفای 597 هـ)، المنتظم فی تاریخ الملوک والأمم، ج 8 ، ص 133، ناشر: دار صادر - بیروت، الطبعة: الأولى، 1358.
ابن أبى داود سجستانى در کتاب الزهد، در روایتى که تمام راویان آن از روات بخارى یا مسلم هستند، نقل کرده است که:
نا إِسْمَاعِیلُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ الْهُذَلِیُّ أَبُو مَعْمَرٍ، نا عَلِیُّ بْنُ هَاشِمٍ، عَنْ إِسْمَاعِیلَ، عَنْ قَیْسٍ، قَالَ: خَطَبَنَا أَبُو بَکْرٍ، قَالَ: " وُلِّیتُ أَمَرَکُمْ وَلَسْتُ بِخَیْرِکُمْ، فَإِنْ أَنَا أَحْسَنْتُ فَأَعِینُونِی وَإِنْ أَنَا أَسَأْتُ فَسَدِّدُونِی، فَإِنَّ لِی شَیْطَانًا یَعْتَرِینِی ...
از قیس نقل شده است که ابوبکر برای ما خطبه خواند و گفت: من امر شما را بر عهده گرفتم؛ در حالی که بهترین شما نیستم، اگر درست‌کار بودم، یاریم کنید؛ اگر بد کردم، جلوی مرا بگیرید؛ چرا که من شیطانی دارم که همواره مرا گول می زند.
السجستانی الأزدی، ابوداود سلیمان بن الأشعث (متوفاى 275هـ)، الزهد، ص5، ح8، ناشر: دار المشکاة ـ القاهرة، الطبعة: الأولى، 1993م.
اهل سنت طبق سخنان علمای خودشان در مورد ایمان ابوبکر قضاوت کنند و حکم صادر کنند!
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ کَآفَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ. ﴿208/بقره﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید همگى به اطاعت [خدا] درآیید و گام‌هاى شیطان را دنبال مکنید که او براى شما دشمنى آشکار است.
أما والله ما أنا بخیرکم ، ولقد کنت لمقامی هذا کارها ، ولوددت لو أن فیکم من یکفینی ، فتظنون أنی أعمل فیکم سنة رسول الله (صلى الله علیه وسلم) إذا لا أقوم لها ، إن رسول الله (صلى الله علیه وسلم) کان یعصم بالوحی ، وکان معه ملک ، وإن لی شیطانا یعترینی ، فإذا غضبت فاجتنبونی ، لا أوثر فی أشعارکم ولا أبشارکم ، ألا فراعونی ! فإن استقمت فأعینونی ، . إن زغت فقومونی .
قسم به خدا که من بهترین شما نیستم ، والى شما شدم و از شماها بهتر نیستم. اگر درست رفتم پیرو من باشید و اگر کج رفتم مرا راست کنید. زیرا من شیطانى دارم که به من در آویزد نزد خشم کردنم و چون دیدید به خشم آمدم از من کناره گیرید. مبادا دست اندازم به موهای شما و پوست شما ؛ آگاه باشید که باید مراقب من باشید ؛ و اگر راه درست را می رفتم من را یاری کنید ؛ و اگر به راه کج رفتم من را راست کنید .
المصنف ، عبد الرزاق الصنعانی ، ج 11 ، ص 336 .
الطبقات الکبرى ، محمد بن سعد ، ج 3 ، ص 212 .
تاریخ الطبری ، الطبری ، ج 2 ، ص 460 .
البدایة والنهایة ، ابن کثیر ، ج 6 ، ص 334 .
تفسیر أبی السعود ، أبی السعود ، ج 3 ، ص 308 .
تفسیر النسفی ، النسفی ، ج 2 ، ص 52 .
تمهید الأوائل وتلخیص الدلائل ، الباقلانی ، ص 492 .
الکشاف عن حقائق التنزیل وعیون الأقاویل ، الزمخشری ، ج 2 ، شرح ص 139 .
کنز العمال ، المتقی الهندی ، ج 5 ، ص 590 .
شرح نهج البلاغة ، ابن أبی الحدید ، ج 17 ، ص 156 .
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ کَآفَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ ﴿208/بقره﴾
اى کسانى که ایمان آوردهاید همگى به اطاعت [خدا] درآیید و گام‌هاى شیطان را دنبال مکنید که او براى شما دشمنى آشکار است.
